Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) Ortadoğu'nun en büyük laboratuvarını açıyor..

TSE'lileştiriliyoruz

Çok kimse TSE damgasını sadece sanayi ürünleri için geçerli zanneder; oysa TSE, hizmetler için de geçerli.

Yerel yöneticiler olarak sağlıklı denetim yapabilmek ve daha iyi hizmet verebilmek için Türk Standartları Enstitüsü ile işbirliği yapmanızı tavsiye ederiz.

Gıda ve yapı denetimlerinde Türk standartlarına uymak hem denetimi kolaylaştırıyor, hem de halka kaliteli hizmet verilmesini sağlıyor.

38'i il 126'sı ilçe ve belde olmak üzere toplam 164 belediyenin, Türk Standartları Enstitüsü ile işbirliği protokolü bulunuyor. Bu il, ilçe ve beldelerde, TSE'den belge alınmadan; inşaat yapımına, ya da işyeri açılmasına izin verilmiyor.

Türkiye'de her yıl ekim ayının üçüncü haftasında kutlanan "Standartlar Günü" 1970 yılında Türk Standartları Enstitüsü'nün teklifi üzerine kabul edildi.

Ve o yıldan itibaren yaşamımızın birçok alanında standart sözcüğünü daha fazla duymaya başladık.

Su kalitesinin, hava kalitesinin, çevre düzenlemesinin, çöp konteynerlerinin, asansörlerin, kalorifer kazanlarının, yapılarda kullanılan inşaat malzemelerinin, yol yapımının, gıda kalitesinin, berber-kasap dükkanının, kısacası belediyenin yetki ve denetimindeki birçok konunun, Türk Standartları Enstitüsü tarafından belirlenmiş bir standardı bulunuyor.

Hemen bir noktanın altını çizelim; bu standartlar, kalite üstünlüğünü değil, "olmazsa olmaz" nitelikleri, yani olması gereken asgari özellikleri içeriyor.

Belediyelerin kanunlarla kendilerine verilen görevleri gereği gibi yerine getirebilmeleri, başarılı olmaları ve belde halkına iyi hizmet verebilmeleri için; her şeyden önce standardizasyon konusunda bilgili ve tecrübeli personele sahip olması gerekiyor.

Belediyelerde çalışan personelin yapmakta olduğu görevler düne göre daha çok teknik bilgileri gerektiriyor. Bunun yanında belediye görevlerinin aksaksız ve gecikmeden yapılması için; personeli standardizasyon konusunda iyi yetiştirmek, yetkilerini tam uygulayacak hale getirmek gerekiyor.

Bilindiği gibi, yapı ve gıda denetimleri belediyelerin en önemli görevleri arasında yer alıyor. Gıda kontrol hizmetleri, gıdaların üretimden tüketime kadar olan aşamalarda; sağlıklı şartlarda işlenmesini, saklanmasını, taşınmasını, dağıtılmasını, pazarlanmasını, ayrıca çeşitli kayıpların ve kalite düşüklüklerinin önlenmesini kapsıyor.

Yapı kontrol hizmetlerinde ise yapının kullanış amacına uygun ve sağlam inşa edilmesi amaçlanıyor. Bu denetimler de ancak standardizasyon konusunda yeterli bilgi ve tecrübeye sahip personel ile gerçekleşebiliyor. Kanunlara göre, denetimlerin Türk standartları esas alınarak yapılması gerekiyor. Yetkililer, bunun sağlanması için belediyelerin Türk Standartları Enstitüsü ile işbirliği yapmasını öneriyorlar.

Belediyelerin standartları

Belediye hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde yürümesi ve halkın mal ve hizmet alımlarında haklarının korunması amacıyla birçok standart yayınlandı, bunların bir kısmı zorunlu uygulamalar kapsamına alındı. Ayrıca standart uygulamalarını yaygınlaştırmak amacıyla ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlar tarafından çeşitli tedbirler getirildi.

Belediyelerin, söz konusu hizmet standartlarını encümen kararı ile uygulamaya koymaları halinde; gelişmiş ülkelerin çağdaş belediyecilik anlayışına ve hizmet kalitesine ulaşmış olacağı kaydediliyor. Bu standartların hem denetim hizmetlerini kolaylaştırdığı hem de yöre halkına kaliteli hizmet verilmesini sağladığı belirtiliyor.

Yerel yönetimlerin zorunlu olarak uygulamaları gereken hizmet standartlarından bazıları şöyle;

* 30 Mayıs 1989 tarih ve 20180 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin ikinci bölümünün 3. maddesinin 6. bendinde:

"Toplu Konut Fonu'ndan açılan kredilerden yararlanılarak yapılan inşaatlarda TSE markalı yapı malzemesi ve yapı elemanı kullanmak zorunludur. TSE markası bulunmayan yapı malzemesi ve yapı elemanları için TSE'den kalite belgesi alınacaktır. Bu şart; kredinin devamlılığı, açılan kredinin kesilmemesi, verilen paranın istirdat edilmemesi için esastır."

* İçişleri Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı'nın 7 Ağustos 1991 tarih ve 20953 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğine göre, TS 8737 Yapı Ruhsatı Standardı mecburi uygulamaya konulmuştur. Bu tebliğde yer alan hüküm:

"İşbu yapıda Türk standartlarına uygun yapı malzemesi ve yapı elemanı kullanılması şarttır. Bu şart geçici kabule veya iskan ruhsatına esas teşkil eder."

* 1992 yılı icra planında yer alan 281 nolu ve halen de yürürlükte olan tedbir:

"Belediye sınırları içindeki yeraltı ve yerüstü yapılarda kullanılan yapı malzemesi ve yapı elemanlarının Türk standartlarına uygunluğunun sağlanması ve bu hususun inşaat ruhsatlarına bir madde olarak eklenmesi temin edilecektir."

* 12 Mayıs 1989 tarih ve 20163 sayılı Resmi Gazete'de yer alan yönetmelik ileasansörlerin standartlara uygun olarak yapılması ve TSE Belgesi alma mecburiyeti getirilmiştir.

* 12 Ekim 1993 gün ve 93/4863 sayılı Bakanlar Kurulu kararının, 30 Ekim 1993 gün ve 21743 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 13 numaları tedbiri:

"Kamu ihale ve satınalmalarında Türk standartlarına uygunluk esas alınacaktır."

* 31 Mart 1991 tarih ve 20831 sayılı, 26 Haziran 1994 tarih ve 21972 sayılı Resmi Gazete'lerde yer alan tebliğler ile:

1 TS 8357 Halka açık veya müşterilere açık WC'lerin sınıflandırılması ve özellikleri

2 TS 7635 Şehiriçi yolar - yaya geçitleri seçim esasları

3 TS 7636 Şehiriçi yollar - zebra yaya geçitleri

4 TS 8252 Şehiriçi yollar - kavşaklarda emniyet, kapasite ve ekonomik kurallar

5 TS 10155 Şehiriçi yollar - refüjler ve U dönüşü tesisleri

6 TS 10618 Şehiriçi yollar - teknik altyapı tesisleri planlama ve yerleştirme kuralları

TSE belgesi zorunluğu

Türk Standartları Enstitüsü İstanbul Bölge Müdür Vekili Hüseyin Gürak, yapılan belediye denetimlerinin sağlıklı olabilmesi için, ürün özellikleri, numune alma, ambalaj ve işaretleme ile bunların muayene ve deneylerinin Türk Standartları esas alınarak yapılması gerektiğini söyledi.

Gürak sözlerini şöyle sürdürdü;

"Belediyeler; yenilecek, içilecek ve halkın sağlığını ilgililendiren maddelerin üretildiği, yapıldığı, ambalajlandığı veya saklandığı yerlere ruhsat verirken, Türk Standartları Enstitüsü tarafından belgelendirme şartı aramalıdır. Örneğin bir kuaför salonu açmak için önce işletmeci TSE'den belge almalıdır.

Ayrıca Türk standartlarına uygun yapı malzemesi ve eleman kullanılmayan inşaatlara ruhsat vermemelidir.

Belediyeler, "Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi" bulunmayan zorunlu standart kapsamındaki cihazların satışının engellenmesi için de İl Sanayi Müdürlükleri ile işbirliğine gitmelidir."

TSE'li örnek uygulamalar

Türk Standartları Enstitüsü Genel Sekreter Yardımcısı Enver Başarır, TSE'nin belediyelerle işbirliğine büyük önem verdiğini dile getirerek ortak eğitim programları konusunda şu bilgiyi verdi:

"Zabıtaları, fen işlerinde, sağlık işlerinde çalışanları eğittik. Ayrıca birçok belediyeyle protokol yapıldı. Bu protokollarla, asansör ve kalorifer kazanlarının TSE belgeli olması, gıda maddeleri ve yapıların Türk standartlarına göre denetimi, hizmet yerlerinin TSE tarafından belgelendirilmesi karara bağlandı."

Enver Başarır'ın verdiği bilgiye göre, doğalgaz kullanımına geçilen kentlerde, belediyelerle TSE arasında önemli bir işbirliği yürütülüyor. Bu çerçevede, büyükşehir belediyelerinin ilgili birimleri; doğalgaz kazanı, kombi, soba, şofben, hortum, sayaç, regülatör, filtre ve diğer doğalgazla ilgili araç gereçlerin TSE belgeli olması şartını arıyorlar. Bu ürünler TSE belgeli değilse aboneye doğalgaz bağlanmıyor.

İzmir'de yürütülen örnek bir çalışmayla da, asansörü ve kalorifer kazanı TSE belgeli olmayan binalara ruhsat verilmiyor.

*

TSE ile protokol yapan belediyeler

TSE-belediye işbirliğinden son derece başarılı sonuçlar alındığı belirtiliyor. Bugüne kadar 38 il, 126 ilçe ve belde belediyesi olmak üzere toplam 164 belediye ile işbirliği protokolü imzalanmış bulunuyor. TSE ile protokol imzalayan belediyeler şunlar:

Kütahya, Uşak, Ordu, Niğde, Malatya İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Konya Büyükşehir Belediyesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Sincan, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Çiğli, Bucak, Konak, Selçuk, Karşıyaka, Menemen, Urla, Bornova, Adapazarı, Erenler, Ağrı, Eleşkirt, Taşlıçay, Doğubeyazıt, Aksaray, Ortaköy, Gülağaç, Güzelyurt, Ağaçören, Eskil, Aydın, Karpuzlu, Çine, Bozdoğan, Kuşadası, Antalya, Alanya, Balıkesir Ayvalık, Bartın, Amasra, Bolu, Mengen, Gerede, Seben, Mudurnu, Yeniçağa, Akçakoca, Gümüşova, Burdur, Bağsaray, Söğüt, Çavdır, Karamanlı, Yeşilova, Bilecik, Bozöyük, Çanakkale, Bigadiç, Gelibolu, Ayvacık, Denizli, Honaz, Çivril, Çal, Çardak, Acıpayam, Bozkurt, Kale, Tavas, Beyağaç, Serinhisar, Çameli, Akköy, Buldan, Baklan, Sarayköy, Bekili, Babadağ, Edirne, Süloğlu, Enez, Giresun, Alucra, Çanakçı, Piraziz, Doğankent, Eynesil, Espiye, Bulancak, Çamoluk, Şebinkarahisar, Tirebolu, Görele, Yağlıdere, Keşap, Gümüşhane, Kelkit, Hatay (Antakya), Denizciler, İskenderun, Kırıkhan, Reyhanlı, Isparta, Keçiborlu, Atabey, Şarkikaraağaç, Eğirdir, İçel, Anamur, Silifke, Huzurkent, Tarsus, Gülnar, Kastamonu, İnebolu, Cide, Kayseri, Kocasinan, Kırşehir, Kaman, Kırıkkale, Balışeyh, Kırklareli, Demirköy, Muğla, Bodrum, Milas, Kavaklıdere, Yatağan, Ula, Köyceğiz, Ortaca, Dalaman, Marmaris, Fethiye, Nevşehir, Ürgüp, Hacıbektaş, Avanos, Gülşehir, Rize, Fındıklı, Çayeli, Pazar, Sinop, Ayancık, Türkeli, Dikmen, Durağan, Trabzon, Sürmene, Yozgat, Aydıncık, Boğazlıyan, Şefaatli, Çandır, Saraykent, Akdağmadeni, Kadışehri, Sorgun, Sarıkaya, Yenifakılı.

Ankara Keçiören Belediye Başkanlığı ile de aynı kapsamda bir işbirliği ortamı yaratıldığı ve görüşmelere başlandığı bildirildi.

Standardı belirleme

TSE'nin 15 bin standartı var. Bu standartlar dünya standartlarına göre belirleniyor. TSE belgesi isteyen firma, bulunduğu ildeki Türk Standartları Enstitüsü temsilciliğine başvuruyor. İnceleme ve deney ücreti olarak cüzi bir para alınıyor. Ürün ya da hizmet önceden belirlenmiş standartlara uygunsa TSE belgesi veriliyor. Önceden belirlenmiş bir standart yoksa, bu konuyla ilgili bir teknik şartname ya da araştırma olup olmadığı araştırılıyor. Ürün ya da hizmet, belirlenen ölçülere göre gerekli nitelikleri taşıyorsa Türk Standartları Enstitüsü Kalite belgesi (TSEK) veriliyor.

TSE'nin kendine ait teknik elemanları ve inceleme laboratuvarları bulunuyor. Ayrıca inceleme ve araştırma konusunda üniversitelerle de işbirliği yapılıyor. Gebze Çayırova'da 40 dönümlük bir kapalı alanda Ortadoğu'nun en büyük laboratuvar kampüsü bulunuyor. 30 milyon dolara malolan laboratuvar kasım ayında hizmete girecek.

TSE ile ilgili bu geniş açıklamaların ardından bir önemli hususun altını bir kez daha çizmek gerekiyor. TSE ya da TSEK belgesi o malın ya da hizmetin en iyi olduğu anlamına gelmiyor. İstanbul Merkez Belgelendirme Koordinatörü Erdoğan Tuncer'in ifadesiyle bu belgeler standart özelliklerin, olmazsa olmaz sayılan asgari niteliklerini kapsıyor. Tuncer, Türk standartlarından daha düşük nitelikteki ürün ya da hizmetin, tüketiciye zarar verebileceğini belirtiyor.

TSE'nin dışında hizmetlere ISO 9000 uluslararası kalite belgesi de verilebiliyor. ISO 9000; 1987 yılında Uluslarası Standart Kuruluşu (ISO) tarafından, uluslararası standart olarak onaylanıp yayınlanan ve halen AT ülkelerinde uygulanmakta olan bir uluslararası yönetim kalitesi standardını ifade ediyor. Firmanın yaptığı başvuru sonucu ISO 9000 belgesini direk ISO verebildiği gibi, ISO adına TSE de verebiliyor.