ALTI YIL ÖNCE DEPREM SONUCU YERLE BİR OLMUŞTU

Yeniden doğan kent; ERZİNCAN

 Geçirdiği felaket yüzünden kentsel gelişme sürecine ara vermek zorunda kalan Erzincan, artık acısını ve yitirdiklerini içine gömerek ileriye umutla bakıyor. Kent, bir yandan geçmişin izlerini hızla silmeye çalışırken, aynı hızla "Doğu'nun ticaret merkezi" olma hedefini de yakalamaya çalışıyor. 

Erzincan'ın kısa sürede göz kamaştıran bir noktaya gelmesi, başarılı yöneticiyle halk desteğinin önemini kanıtlıyor. Vali Recep Yazıcıoğlu ve Belediye Başkanı Talip Kaban'ın çabaları Erzincan halkının özverisiyle birleşince, yepyeni bir kent ortaya çıktı.

Erzincan, 1939 yılında yaşadığı deprem felaketiyle yıkıldı. Yetmedi, 13 Mart 1992 yılındaki ikinci deprem felaketi ile Erzincan, yine acılara gömüldü. Yine analar, babalar, evlatlar yitirildi. Kentin büyük kısmı yıkıldı. Ayakta kalan binaların da çoğu kullanılamaz haldeydi. Kent bir harabeye döndü.

Bu felaket, Erzincanlıların kalkınma çabalarını da umutlarını da aldı götürdü.

1987 yılından beri kentin belediye başkanlığını yapan Talip Kaban, yaşanan bu felaketle kentin bütün önceliklerinin değiştiğini ve yeniden yapılanmanın öne çıktığını belirtiyor. Zaten olmayan kentin hangi sorunuyla ilgilenilebilirdi?

Önce Erizencan'ı yeniden var etmek gerekiyordu.

Okuluyla, hastanesiyle, yoluyla, camisiyle, resmi daireleriyle bir bütün olarak Erzincan yeniden kurulmalıydı. Kenti terkeden Erzincanlılara yeniden umut verilmeliydi.

Bir yandan felaketin aldığı canların acıları unutturulmaya çalışılır ve yaralar sarılırken bir yandan da yeni bir Erzincan yapılması için kollar sıvandı.

Devlet, bu tür felaketlerde olması gerekeni yaptı. Devlet gücü, Vali Recep Yazıcıoğlu'nun örnek tavrıyla Erzincan'a yansıdı.

Erzincan'ın yeniden yapılanmasında merkezi yönetimle yerel yönetimin dayanışması ve halkla bütünleşmesinin büyük etkisi oldu. Vali Yazıcıoğlu, devlet olanaklarının kullanımı konusundaki çabalarıyla katkıda bulunurken, iki dönem belediye başkanlığı görevini üstlenen Talip Taban da halkın desteğini imara yansıtmayı başardı.

Kaban, bu süreci, bir yandan felaketin açtığı yaraları sarma, bir yandan da kentin imarını sağlama dönemi olarak tanımlıyor. Bugün, Erzincanlılar, Doğu Anadolu'nun en modern kenti olmakla övünüyorlar.

Başkan Kaban bu çalışmalarla ilgili olarak görüşlerini şu cümlelerle anlatıyor:

"İlk dönem belediye başkanlığım hem deprem hem de ağır ekonomik tedbirlerin alındığı 1994 yıllarına rastladığı için bu yılları 'derlenip, toparlanma dönemi' olarak değerlendiriyorum. Belediye hedeflerinin önceliklerinin değiştiği bu ilk dönemden sonraki dönemimde ise hızla yatırımlara yöneldik. Şehrimizin önemli alt yapı sorunları olan yol, oto park, yağmur suyu drenajı, su arıtma tesisi, çöp depolama alanları hızla inşa edildi. Seçimlerden önce 'Doğu'nun ticaret merkezi Erzincan' hedefimiz doğrultusunda kente birçok iş merkezi yapıldı. Yaşanan deprem sadece acı kayıplara yol açmadı. Erzincan için bir iç göç meselesi de gündeme geldi. Tüm bu çalışmaların temelinde bu göçün önlenmesi de yatıyor. Erzincan'ın sorunları bunlarla da bitmiyor. Depremi yaşamış, göç etmeye başlamış kentimiz, bölücü terör örgütü PKK'nın yansıttığı sorunları da yaşıyor."

"Erzincan'a yatırım yapın"

Son zamanlarda Erzincan, deprem sonrası ayrılanları kente döndürme sürecini yaşıyor. Belediye Başkanı Talip Kaban, yaşanan sıkıntılardan dolayı bölgeyi terk eden Erzincanlı işadamlarına çağrıda bulunarak, "Bu şehir sizlere çok şey vermiştir. Bu şehre borcunuz var, bu borcunuzu ödemenizin zamanı geldi" diyor.

Başkan Kaban, Erzincan'ı "Doğu'nun ticaret merkezi" yapmayı hedeflediklerini belirterek, bu hedef doğrultusunda kente yatırım yapacak her iş adamına alt yapı dahil birçok konuda destek vermeye hazır olduklarını da vurguluyor. Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Muzaffer Çakır da bu hedef doğrultusunda 1980'li yıllardan itibaren Doğu Anadolu Projesi'ni (DAP) hayata geçirmeye çalıştıklarını söylüyor. Çakır, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesinde bulunan ticaret ve sanayi odaları başkanları ile birlikte yürütülen proje ile, bölgenin ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan gelişmesinin ve kalkındırılmasının amaçlandığını vurguluyor. Projenin Güneydoğu Anadolu Projesi(GAP) ile benzerlik taşıdığını belirten Çakır, "Bu proje sayesinde bölgenin alt yapısının tamamlanması sağlanacak. Yine çok daha yeni ve cazip teşviklerin uygulanması sağlanacağı gibi bölgenin yeraltı ve yerüstü kaynakları da araştırılacak. Vergi muafiyeti, düşük faizli kredi, üretim ve pazarlamada destek sağlanacak. Tarım ve hayvancılığın gelişmesine katkıda bulunulacak. Bölge insanı ve müteşebbis canlandırılacak, yatırıma ve üretime yönlendirilecek" diyor.

"Merkez elimizi kolumuzu bağlıyor"

Her belediye başkanı gibi, Erzincan Belediye Başkanı Talip Kaban da yeni süreçteki çabalarıyla ilgili olarak merkezi yönetimden yakınıyor. Kaban, ülkemizdeki merkeziyetçi yapının belediyelerin elini kolunu bağladığını vurguluyor. Halen yürürlükte olan yerel yönetimler kanununun günümüz belediyelerinin ihtiyaçlarına artık cevap veremez hale geldiğini belirten Kaban, "Merkezde bulunan yetkilerin yerel yönetimlere bir an önce devredilmesi gerekiyor" diyor. Batıda kamu yatırımlarındaki kaynak kullanımının yarısının yerel idareler eliyle, diğer yarısının ise merkezi idare tarafından yapıldığını ifade eden Kaban, ülkemizde ise bu kullanımın yerel yönetimler aleyhine olduğunu belirtiyor. Kaban, görüşlerini, "Bu kullanım oranları bizde yerel yönetimlerde yüzde 15, merkezi idarede ise yüzde 85 olarak gerçekleşiyor. Bizim amacımız hızlı kalkınmayı, gelişmeyi sağlamak, insanımızı herşeye ortak edebilmektir. İnsanımızın aldığı kararların kendi lehine mi, aleyhine mi olacağı bilincinin geliştirilmesi çok önemlidir" sözleriyle dile getiriyor.

*
Yapılan yatırımlar:

. Dört yıldızlı belediye oteli

. Ülkü spor kampleksi

. Belediye kent merkezi

. Urartu iş merkezi

. Nedim Muratoğlu iş merkezi

. Alparslan Türkeş iş merkezi

. Yeni belediye sarayı

. Mezbahane

. Yeni sebze hali

. Terzibaba mezarlığı çevre düzenlemesi ve sosyal tesisleri

. Atatürk parkı düzenlemesi

. Şehir parkı

. 17 adet çocuk parkı

. Yeni terminal binası

. Esentepe sosyal tesisleri

. Belediye kültür merkezi binası

. Maden suyu tesisleri çevre düzenlemesi

. İki adet arıtma tesisi

. Düzenli çöp depolama alanları

. Yağmur suyu dremajı

. 600 kilometrelik yolun asfaltlanması, 250 kilometrelik yolun tretuar yapımı ve 400 bin metrekarelik alan ağaçlandırılması.

*
Erzincan'ın yetiştirdiği ünlüler:

 . Aralarında Prof. Dr. Eyüp Aktepe, Prof. Dr. Şakir Bayındır, Prof. Dr. Şerif Aktaş ve Prof. Dr. Muharrem Güleryüz'ün de yer aldığı bilim adamları,

. Güler Duman, Mustafa Sandal ve Demet Sağıroğlu gibi sanatçılar,

. Seden Kızıltunç, Sönmez Atasoy ve Kadir Akkılıç gibi tiyatro sanatçıları,

. Eski Başbakan Yıldırım Akbulut, Eski Maliye Bakanları Saffet Arıkan ve Zeyyat Baykara, Milli Eğitim Eski Bakanı Sebahattin Özbek ve Ulaştırma Eski Bakanı Naim Tulu gibi siyasetçiler,

. Behçet Kemal Çağlar, Enver Gökçe, İbrahim Hakkı ve Cemal Süreyya gibi ünlü şair ve yazarlar,

. Boksör Ahmet Türk ve Hüzeyin Aktaş gibi ünlü sporcular.

*
Erzincan'ın özellikleri:

Coğrafi yerleşim olarak Doğu Anadolu Bölgesi'nin batı kesiminde yer alan Erzincan, iklim ve tabii güzellikleriyle kendine özgü özelliklere sahip bir ilimiz. Erzincan, sadece Doğu Anadolu'ya, Türki Cumhuriyetlere ve Uzakdoğu'ya açılan ana yollar üzerinde yer almakla kalmayıp, kuzey- güney hattı üzerinde uzanan yollara da güzergahı bulunuyor. Erzincan, 1939 ve 1992 yıllarında yaşadığı deprem felaketleriyle kentsel gelişimi sekteye uğradı. Bunların sonucunda Erzincan'dan büyük kentlere doğru hızlı bir iç göç olayı başladı. Göçün beraberinde sermaye ve beyin göçünü de getirmesiyle kentte ekonomik durgunluk başgösterdi. Ama 1980'li yıllardan itbaren hayata geçirilmeye çalışılan Doğu Anadolu Projesi(DAP) ile birlikte devletin desteği ve belediyenin yatırımlarıyla kentte hızlı bir kentleşme sürecine girildi. Halen sanayileşmesi bugün istenen noktada olmamasına rağmen, son yıllardaki tarımsal faaliyetlerdeki modernizasyon ilde bir işgücü artışına neden oldu. Kentte bulunan Atatürk Üniversitesi de bölgenin eğitimi açısından önemli olmakla birlikte üniversiteye bağlı olarak bir Araştırma Hastanesi'nin inşaası da devam ediyor. Yine Sağlık Meslek Yüksekokulu ile Erzincan'a bağlı Tercan ilçesinde başka bir meslek yüksekokulunun açılma çalışmaları da sürüyor.