Gözlem

Belediyelerin belini büken, ufak bir ayrıntı!

Vergi çarpıklığı

İstanbul'un nüfusu, nerdeyse komşumuz Yunanistan'ın nüfusu kadar. Bol sayılmayanlı nüfus sayımı sonuçlarına göre, İstanbul 10 milyonun altında nüfusa sahip görünüyor. Ama, bunu yuvarlak hesap 10 saymak herhalde yanlış olmaz.

Eskiden İstanbullu olmak belli bir gelir düzeyinde olmak anlamına da gelirdi. Artık böyle bir ölçü kalmadı.

Nasıl bir ülkede farklı gelir grupları varsa, İstanbul'da da var. En yoksuldan en zengine uzanan geniş bir yelpazeye yayılıyor bu farklılık.

İstanbul, özellikle son 20 yılda baş döndürücü bir hızla değişti. Kültür yapısı, kentli oranı, eğitim düzeyi..

Her açıdan büyük değişim yaşandı İstanbul'da.

Zenginler de değişti. Bu süreçte bir tek; en zengin semt değişmedi. Eskiden de Şişli'ydi bugün de Şişli! Tek farkla ki, eskiden yaşam zenginiydi, bugün vergi zengini!

Ulusal gelirden İstanbul'un payına düşen miktarın oluşmasında aslan payı Şişli'nin. Onu Bakırköy, Kadıköy, Beyoğlu ve Eminönü izliyor. Ama tabii, vergi dairelerindeki kayıtlara göre..

Nüfus esas alındığında en küçük ilçe olan Eminönü aslında en büyük verginin sağlandığı yer niteliği taşıyor. Ama, bu tahsilattan Eminönü'nün payına ne yazık ki, aynı çoklukta bir gelir düşmüyor.

Büyükşehir kapsamındaki belediyelerde vergi payları büyükşehire gidiyor; ilçe belediyeleri ise genel bütçeden nüfusları kadar pay alıyorlar!

Oysa her zaman dile getirilen bir çarpıklık dokunulması sakıncalı bir konu gibi olduğu yerde duruyor. Bu sıkıntıyı en çok kıyı kentleri, tatil beldeleri ve Eminönü gibi, yerleşik nüfusu az iş nüfusu yoğun merkez ilçeler çekiyor. Çözüm; ülke ekonomisine o belediye sınırları içindeki ekonomik faaliyetlerin katkılarından pay almaktan geçiyor.

Biliniyor; ama, yapılmıyor!

Sonuç:

Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi açısından belediyelere kendi sınırları içinde varedilen katma değerden pay verilmesi hakça paylaşımda önemli bir adım olacak.