Türkiye sınır kapılarıyla dünya birincisi!

Gümrüğümüz çok 

On bin kişilik kadronun içinde işinin ehli olan eleman sayısı 100 civarında!

Gümrük Müsteşarı Ramazan Uludağ açıkladı:

Türkiye'nin 97 kapısı ve 270 gümrüğü var.

Bu durumda biz dünyada en çok sınır kapısı olan ülke sıfatını taşıyoruz. Bu çokluk iki yorumu akla getiriyor:

1. Giriş çıkışlar çok sıkı! Hiç kaçakçılık olmaz!

2. Hırlı hırsız herkes girecek bir kapı bulabilir!

Bunlardan hangisinin doğru olduğu konusunda her yurttaş kendine göre karar verebilir.

Ama, yorumlardan birini tercih etmekte kararsız kalanlar için Gümrük Müsteşarı Uludağ'ın açıklamaları ipucu sayılabilir.

Müsteşar Uludağ, bu çokluğun pek öyle övünülecek bir durum olmadığına inanıyor olmalı ki, gümrüklerin gözden geçirilip çeki düzen verileceğini açıkladı.

Uludağ, bu konudaki açıklamasında Gümrük Master Planı hazırlanacağını belirtti. Bu palana göre, kapı sayısı 97'den 35'e, gümrük sayısı da 270'ten 100'e indirilecek. Master Plan'ın en önemli yanını ise gümrüklerdeki aksaklıkların giderilmesini sağlayıcı önlemler oluşturuyor. Bu çerçevede, yetki dağılımı, personel yığılması ve çok başlılık ele alınıyor.

Gümrüklerdeki personel sorunu sistemdeki tıkanmanın temelini oluşturuyor. Müsteşar Uludağ'ın, bu düzenlemelere gereksinme duyulmasının gerekçelerini anlatırken belirttiğine göre, gümrüklerde personel çok, ama iş bilen yok!

Uludağ bu sıkıntıyı şu sözlerle açıklıyor:

"Gümrüklerde ciddi anlamda personel sorunu var. Elimizde halen 10 bin kadro mevcut, ancak bunların sadece yüzde 1'i gereken niteliklere sahip."

Bu müthiş tablo, ülke olarak nasıl bir istihdam batağında olunduğunu da ortaya koyuyor. Gümrüklerde 10 bin kişi görev yapıyor olmasına karşılık, bunlar içinde sadece 100 kadarı, lisan bilen, gümrük mevzuatına hakim, yeterli eğitimden geçmiş eleman niteliği taşıyor.

Peki böyle bir yapılanmayla gümrüklerimizdeki işler nasıl yürüyor? Şimdiki gibi???

Yine Uludağ'ın ifadesiyle yetki dağılımı ve çok başlılık büyük sorun. Yetki dağılımındaki dengesizlik yüzünden gümrüklerde kaçınılmaz olarak bir düzensizlik yaşanıyor. Gümrüklerde her biri başka üst kurumlara bağlı 13-14 yetkili bulunuyor. Bu yetkililer birbirlerine karşı sorumluluk taşımıyorlar. Örneğin, gümrüklerde, ulaştırma memurları görev yapıyor, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı'nın analiz memurları çalışıyor; ama bunlar gümrük başmüdürlerine karşı sorumlu tutulmuyorlar.

Aslında, çok başlılık ve yetki sorunu çözümlenmiş olsa bile niteliksiz eleman istihdamının neden olduğu aksaklıklar bir çırpıda ortadan kalkmış olmayacak.

Sonuç: En yetkili ağız sıkıntının bu boyutunu açıkladığına göre, gümrüklerin yeniden yapılanmalarının gerekliliği tartışılmayacak biçimde ortaya çıkıyor.