Mevzuat

Resmi Gazete'den... Resmi Gazete'den.. Resmi Gazete'den.. Resmi Gazete'den..

Ne var ne yok?!

Yerel yönetimlerde sorumluluk taşıyanlar; yürürlükteki mevzuatı değiştiren kanun, tüzük, kararname ve tebliğ metinlerini burada bulabilirler.

Kamuya ait yazılı hukuk metinleri olan kanun, tüzük, yönetmelik, genelge ve tebliğler resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girer.

Bu mevzuatın bir kısmı belediyeler ile ilgilidir. Ancak çoğu zaman belediyeler Resmi Gazete'yi izleyip bu mevzuatı takip ederek uygulamaya koyamamaktadırlar. Doğal olarak bu durum belediye yetkililerini zor durumda bırakmaktadır. Çok zaman bilinmediği için yürürlüğe konulamayan mevzuat, belediyeleri denetleyen bir denetim elemanının ikazı veya tenkidi veya tavsiyesi sonucu işlerlik kazanmaktadır.

Bu ise hem kamu hem de uuygulamayı geciktiren kamu görevlileri için iyi bir durum değildir. Çünkü, bu gecikme kamu zararına sonuçlar verebileceği gibi, kamu görevlilerini de mali, cezai ve disiplin yönünden sorumluluk altına sokmaktadır.

Yerel Yönetim dergisi olarak, belediye yetkililerini doğru bilgilendirmek amacıyla mevzuat değişikliklerini ve bunların uygulamaya etkilerini sıcağı sıcağına ele alacağız. Resmi Gazete'de yayınlanan ve belediyece uygulanması gereken mevzuat hükümleri, Yerel Yönetim dergisinin uzman elemanları tarafından izlenecek ve belediye görevlilerinin dikkatine sunulacak.

Resmi Gazete'den başlıklı bu hizmetimiz, son mevzuat değişikliklerine dayalı olacak; ancak belediyelerden gelecek mevzuatla ilgili sorulara ilişkin bilgiler de verilecek.

İşte belediyelerle ilgili değişiklikler

* Çevre Temizlik Vergisi

16.12.1997 tarih ve 23202 sayılı Resmi Gazete'nin mükerrer nüshasında yeralan, Maliye Bakanlığı'nın 23 seri nolu Belediye Gelirler Kanunu Genel Tebliğiinde;

1998 yılında katı atıklar için uygulanması gereken aylık çevre temizlik vergisi tutarları gurup ve dereceler itibari ile yayınlamıştır. 1998 yılı için çevre temizlik vergisi buna göre tarh ve tahakkuk ettirilmelidir.

* Filmlerden alınan eğlence vergisi

16.12.1997 tarih ve 23202 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 97/10349 numaralı Bakanlar Kurulu Kararı ile;

Yerli film göstermeleri için uygulanan yüzde 0 (sıfır) eğlence vergisi oranı yüzde 10, yabancı film göstermelerinden alınan yüzde 25 eğlence vergisi oranı yüzde 10 olarak tesbit edilmiştir. Verginin tarh ve tahakkuku bu oranlara göre yapılmaktadır.

* Belediyelerin satın alabilecekleri araçlar

27.12.1997 tarih ve 23213 sayılı Resmi Gazete'nin mükerrer nüshasında, 4316 sayılı 1998 Mali Yılı Bütçe Kanunu yayınlanmıştır.

Bu kanunun 14. maddesine göre, belediyeler, yabancı menşeli binek ve station wagon cinsi taşıt edinemez, yerli muhteva oranı yüzde 40'ın altında olan taşıtlar yabancı menşeli sayılır.

* Fazla çalışma konusu

Bütçe Kanunu'nun (K) cetvelinin Fazla Çalışma ücreti bölümünün (B) maddesinin Belediyeler fıkrasının parantez içerisinde (Destek hizmet yürüten personel hariç) ibaresi yer aldığından, Belediye Zabıta ve İtfaiye teşkilatında yer alıp da destek hizmet gören personele aylık maktu fazla çalışma ücreti ödenemeyecektir. Ödenirse kişi borcu olur.

* Personel alımları

Bütçe Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca belediyenin serbest memur ve işçi kadrolarına atama için İçişleri Bakanlığı'ndan izin alınacak, 52. madde uyarınca ise geçici işçi pozisyonları aynı bakanlığa vize ettirilecektir.

Aynı kanunun 6, 7, 15, 47, 51, 57, 59, 62, 67. maddelerinde belediyeler için başka hükümlerde bulunmakta olup, okunması tavsiye olunur.

* Hallerle ilgili düzenlemeler

28.12.1997 tarih ve 23214 sayılı Resmi Gazete'de, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca hazırlanan Toptancı Hallerin Yönetim ve İşleyişi Hakkında Yönetmelik yeralmaktadır.

Yönetmeliğin 4. maddesi uyarınca, Belediyece Kurulan hallerde 4. maddede belirtilen hizmet birimleri Hal Müdürünün önerisi üzerine Belediye Meclis kararı ile oluşturulacaktır.

Yönetmeliğin 30. maddesinde belirtilen Yönetmelik ile 39. maddesinde belirtilen Belediye Yasakları, Yönetmeliğin geçici 1. maddesi uyarınca 28 Aralık 1997 gününden itibaren altı ay içinde Belediye Meclisince onaylanıp yürürlüğe konulacaktır.

* Karayolları kenarındaki tesislere verilecek ruhsatlar

6.1.1998 tarih ve 23222 sayılı Resmi Gazete'de, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nca hazırlanan Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayınlanmıştır.

Belediyeler, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayolları kenarında yapılacak ve açılacak tesislere izin vermeden önce, bu yönetmelikle belirlenen yeni şartların varolup, olmadığı iyi tesbit etmeli, ona göre Ruhsat verilmelidir.

* Yurtdışına gideceklere verilecek gündelikler

9.1.1998 tarih ve 23225 sayılı Resmi Gazete'de, Yurtdışı Gündeliklerine Dair 97/10468 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yayınlanmıştır.

Bu Karar, 5-6 senelik periyotlarla yayınlanır. Belediye Saymanı'nca alınıp saklanmalı, yurtdışı gündelikleri buna göre hesaplanmalıdır.

* Yemek, misafirhane, kira ve yakıt giderleri

10.1.1998 tarih ve 23226 sayılı Resmi Gazete'de;

a- Maliye Bakanlığı'nın 1998 yılında öğle yemeği servisinden faydalanacak memurlardan alınacak ücretlere dair 2 sıra nolu 1998 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı.

b- 1998 yılında Eğitim ve Dinlenme Tesisleri, misafirhaneler ve Spor Tesislerinden yararlananlandan alınacak ücretlere dair 3 sıra nolu, 1998 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı.

c- 1998 yılında Kamu Konutlarına uygulanarak Kira Bedeli, Yakıt Giderlerine ilişkin 234 sıra nolu Milli Emlak Genel Tebliği yeralmıştır.

Belediye Saymanları bu tebliğ ve talimatlardaki parasal sınırlara uygun işlem yapmak zorundadır.

* Saymanların yetki devri

16.1.1998 tarih ve 23232 sayılı Resmi Gazete'de, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü'nün 558 sıra nolu Genel Tebliği yayınlanmıştır.

Bu tebliğde, saymanların sayman yardımcılarına devredecekleri yetkiler belirlenmiştir. Belediye Saymanları da benzer şekilde yardımcılarına yetki devredebilir.

* Bazı alacakları terkin etme yetkisi

Aynı Resmi Gazete'de Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü'nün 559 sıra nolu Genel Tebliği yayınlanmıştır.

Bu tebliğ ile 6183 sayılı Kanun kapsamındaki alacaklardan 2 milyon TL'yi aşmayanlar ile bu kanun kapsamı dışındaki alacaklardan 3 milyon TL'yi aşmayan alacakları terkin etme yetkisi saymanlara verilmiştir.

Tahsil edilemeyeceği veya tahsili için yapılacak giderlerin alacaktan fazla olacağı anlaşılan bu miktar alacaklar, Belediye Saymanlarınca da terkin edilebilir.

* Avansların tahsili

27.1.1998 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü'nün 560 sayılı Genel Tebliğinin 4. maddesi uyarınca, süresi içinde mahsup edilmeyen avanslar için gecikme zammı hesap edilip, mutemetten tahsil edilecektir.

Saymanların bunu yapmaması halinde, denetim elemanlarınca hesaplanan gecikme zammı sayman adına kişi borcuna alınacaktır.

* Konut inşaatlarında vergi muafiyeti

01.03.1984 gün ve 18329 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 2982 sayılı Konut İnşaatında ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muaflıkları Tanınması Hakkında Kanun'un 2. maddesinde "Bu kanun hükümlerine göre uygulanacak istisna ve muaflıklar... Belediye Gelirleri Kanunu gereğince alınacak vergi, resim ve harçları kapsar" denilmiş, daha sonra istisna süresi 18.11.1995 gün ve 4134 sayılı kanunla 31.12.1997 tarihine kadar uzatılmıştır.

Ancak, bu tarihten sonra muafiyet süresinde bir uzatma söz konusu olmadığından 01.01.1998 tarihinden itibaren Belediye Gelirleri Kanununa göre alınacak vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsiline başlanmalıdır.

* Olağanüstü hal bölgesi ve kalkınmada öncelikli yörelerdeki muafiyetler

23.01.1998 gün ve 23239 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4325 sayılı Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi ile 195 sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5. maddesi ile kanun kapsamındaki aşağıda ixler, çeşitli vergilerle birlikte emlak vergisi ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununa göre alınan vergi, resim ve harçlardan istisna tutulmuştur.

"1- Arazi veya arsa tedariki ile ilgili olarak ivazlı veya ivazsız devir temlik, kamulaştırma, satış vaadis sözleşmesi, intifa ve iştira hakkı, alım, satım, kira, geri alma, geri verme, ifraz, tevhid, tescil, cins değişikliği, rehin ve ipotek tesis ve terkini, ıslah ve değişiklik işlemleri ile bu işlemler dolayısıyla düzenlenen kağıtlar,

2- Kredi verilmesi ile ilgili işlemler, bu konuda düzenlenen kağıtlar ve kredi işlemleri nedeniyle her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben alınan paralar."

* Kimlik bildirmede yeni düzenlemeler

25. 01.1998 gün ve 23241 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "Kimlik Bildirme Kanunun Uygulanması İle İlgili Yönetmelik" değişikliği ile kimlik bildirme konusunda yeni düzenlemeler yapıldı. Bu değişikliklerle yerleşmek amacıyla şehir, kasaba ve köylerde oturanlarla bunların yanında çalışanlara kimlik bildirme zorunluluğu getirildi. Yine misafirlerin de 30 günden fazla kalmaları durumunda bildirim şartı getirildi. Eski yönetmelikte kimlik bildirme, aile reisleri için zorunlu olup, diğer hallerde vali ya da içişleri bakanının gerekli görmesi hali ile sınırlı idi.

Ayrıca kimlik bildirme belgelerinin mahalle ya da köy muhtarlarına onaylatılması öngörülmektedir.

* Vakıflarla ilgili yeni hükümler

Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Kurulan Vakıflar Hakkında Tebliğ 21.09.1997 gün ve 23117 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştı. Bu defa, 21.01.1998 gün ve 23237 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün "Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Kurulan Vakıflar Hakkında Tebliğ" ile yeni düzenlemeler yapıldı. Belediyeleri ilgilendiren çeşitli vakıfların bulunduğu göz önüne alınarak aşağıda bu hükümler kısaca özetlenmiştir.

1- Vakıfların kuruluş, mal varlığı, 1998 yılı içinde; sosyal amaçlı vakıflarda 6 milyon liradan, eğitim ve sağlık amaçlı vakıflarda 12 milyar liradan, diğer vakıflarda 24 milyar liradan az olmayacaktır.

2- Yıllık gayri safi geliri 10 milyarın altında kalan vakıflar işletme veya isterlerse bilonça esasına göre defter tutabilecekler.

3- Vakıflar, ancak senette açıkça belirtilen faaliyet alanları ile ilgili şube veya temsilcilik açabilirler.

4- Vakıflar, ancak Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce bastırılan makbuzlarla yardım toplayabilirler. Ancak eldeki eski makbuz (3) ay daha kullanılabilecektir.

5- Vakıf yöneticilerinden, kamu kurum ve kuruluşlarda çalışanlara sendika, meslek odası, mahalli idare ve üniversite mensubu olanlar yolluk ve belgeye dayanan masrafları dışında ödeme yapılamaz.

Kamu kurum ve kuruluşları, meslek odaları, sendikalar, mahalli idareler ve üniversiteler mevzuatla kendilerine görev olarak verilen hizmetleri bünyelerinde kurulu vakıflara yaptıramazlar ve hizmetlerinden dolayı vakıflara mal, para aktaramaz, ilansız ve ihalesiz alım ve satım işleri yapamazlar.

Vakıf üyeleri dışında herhangi bir kamu görevlisi, vakıf hizmetlerinde çalıştırılamaz ve ödeme yapılamaz.

6- Bir de çok şubesi bulunan vakıfların organlarının toplanması ile ilgili ilanların Resmi Gazete'de, diğer vakıfların ise vakfın ikametgahının bulunduğu il merkezinde basılan bir gazetede ilan edilmesi gerekmektedir.

* Memurların alacağı zam ve tazminatlar

04.02.1997 gün ve 23248 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 98/10548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile "01.01.1998 tarihinden itibaren memurlara ödenecek zam ve tazminatlar belirlenmiştir. Karara göre, belediye personeli bakımından 1997 yılında ödenen zam ve tazminatlara önemli bir yenilik getirilmemiştir. Kararın 6. maddesine göre 1997'de olduğu gibi belediyelerin karara ekli cetvellerdeki miktarlar dikkate alınarak düzenleyecekleri listeler belediye başkanı tarafından onaylandıktan sonra 3 ay içinde valiliklere gönderilecek ve vize edildikten sonra uygulanacaktır.

Kararın ekli (G) cetvelinin 3. bölümünde belediye personelinin alacağı iş güçlüğü, iş riski temininde güçlük zammı ve mali sorumluluk zammı miktarı düzenlemektedir.

* Kamu kuruluşlarına ait su ve doğalgaz bedellerinin ödenmesi

05.02.1998 tarih ve 23249 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Maliye Bakanlığı'nın 1998 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı (Sıra No: 7) ile 1998 Mali Yılı Bütçe Kanununun 57. maddesinde yer alan su ve doğalgaz bedelleri ile ilgili açıklamalar yapılmıştır. Ayrıca su ve doğalgaz bedellerinin geciktirilmesinden doğan gecikme zamlarının devlet bütçesinden ödenmesinin mümkün olmadığı belirtilmektedir.

Bu yüzden belediyelerin bu alacaklarını zamanında tahsil etmeleri gerekir. Ödeneği olduğu halde su ve doğalgaz bedellerini süresi içinde ödemeyen saymanların da bundan doğacak gecikme zamlarından bizzat sorumlu olacakları unutulmamalıdır.