Topkapı'ya şehir parkı

Topkapı işgalden kurtarılıyor

İstanbul'da kargaşa ve mezbeleliğin sembolü haline gelen Topkapı semti, şehir parkı projesiyle ismine yakışır bir hale getiriliyor. Otobüs ve minibüs duraklarının kaldırılıp, dükkanların yıkılmasıyla boşaltılacak alanda Türkiye'nin en büyük parkı tesis edilecek.

Park alanında; botanik bahçesi, kültür merkezi, kütüphane, köşkler, havuzlar, fıskiyeler ve çeşmeler yer alacak. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylanan "Topkapı Şehir Parkı Projesi" yaklaşık 15 trilyon liraya malolacak.

Uluslararası otobüs garajlarının yeni otogara taşınması ile boşalan Topkapı, tarihi kimliğine yeniden kavuşuyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından başlanan projeye göre; Anadolu ve Trakya eski otogarları çevresi ile Zeytinburnu'nun bir bölümünü kapsayan yaklaşık 300 bin metrekarelik alan "şehir parkı" olarak düzenleniyor.

Bölgenin rehabilitasyonu gerçekleştirildikten sonra ortaya çıkacak olan park alanı ile bölgede kent ve doğa ilişkisi kurulmuş olacak. Topkapı'nın tarihi ve kültürü, yeşil alan düzenlemeleriyle birlikte ön plana çıkarılacak.

Büyükşehir belediyesi yetkililerinden alınan bilgiye göre, Yedikule surlarıyla bütünleşecek olan park alanında; kültür etkinliklerin gerçekleştirileceği, kütüphane, bilim müzesi, sanayi müzesi, şehir müzesi ve kafeteryanın yer alacağı binalar, dinlenme ve seyir yerleri, botanik parkı, köşkler, çocuk oyun alanları, havuzlar, çağlayanlar, fıskiyeler ve çeşmeler yer alacak. Meydanlar, giriş kapıları, katlı otoparklar, zemin altı ulaşım imkanları ve servis yolları da alanın kullanımını kolaylaştıracak. İmar planında şehir parkı olarak gösterilen bölge böylece gerçek işlevine kavuşmuş olacak.

Cevizlibağ'dan Topkapı'ya uzanan Millet Caddesi'nin her iki yakasını kapsayan "Topkapı şehir Parkı Projesi"nin, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylandığı kaydedildi. Proje yaklaşık 15 trilyon liraya malolacak.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Projeler Daire Başkanı Basri Mete, projenin basit bir çevre düzenlemesi olmadığını belirterek, "İstanbul'un geneli ile bütünleşmiş komplike bir düzenlemedir. Alanının tümüne belli fonksiyonların dengeli biçimde dağılımını sağlayacağız" dedi.

İstanbul'da hızlı bir nüfus artışı yaşandığını kaydeden Mete, bu nüfus artışına paralel olarak meydana gelen fiziksel büyümeye karşı, insanların ulaşım, sosyal, kültürel ve rekreaktif ihtiyaçlarını karşılayan tesislerin yetersiz olduğunu dile getirdi. Basri Mete, Topkapı şehir parkı'nın Türkiye'nin en büyük parkı olacağını bildirdi.

Trafiğe çeki-düzen verilecek

Parkın yapımıyla aynı anda gerçekleştirilecek olan meydan düzenlemesiyle de, Topkapı'daki trafik karmaşasına da son verilecek. Aksaray-Merter (Bakırköy) yolu ile Edirnekapı-Yedikule yolunun oluşturduğu Topkapı kavşağı yeniden düzenlenerek katlı kavşak modeline dönüştürülecek. Edirnekapı-Yedikule yolu ile Bayrampaşa yolunun oluşturduğu üçlü kavşak da projeye dahil edilecek.

Yeni düzenlemenin en önemli hedefi; yaya-taşıt trafiğinin ayrılması. Kavşağın Fındıkzade kolu üzerinde yaya altgeçidi yapılacak, Bakırköy kolu üzerindeki mevcut altgeçit de korunarak işlevini sürdürmeye devam edecek.

Topkapı kavşağından geçen raylı sistem ve yeni yapılacak otoparklar, topkapı'daki yeni trafik sisteminin temelini oluşturacak.

Topkapı-Bayrampaşa yol güzergahı da yer altına indirilerek sur içinin nefes alması sağlanacak. yolun üstü yeşil alan olarak düzenlenecek.

Duraklar Yenibosna'ya taşınıyor

Yenibosna Ulaşım Aktarma ve Çevre Düzenleme Projesi de, Topkapı'nın trafiğinin rahatlatılması için hayata geçiriliyor. Yeni düzenlemeyle Topkapı'nın trafik yoğunluğu Yenibosna'ya aktarılarak kent merkezinden uzaklaştırılıyor. Topkapı'daki otobüs ve minibüs durakları, Ataköy toplu konut alanı, Dünya Ticaret Merkezi, Atatürk Havalimanı, sanayi ve iş merkezleri ile çevrelenen Yenibosna'daki yeni transfer istasyonlarına taşınıyor. Transfer istasyonlarının kurulduğu bölgeye yeşil alan ve çevre düzenlemesi de yapılacak.

Bu arada, otobüs ve minibüs duraklarının taşınması, bu ulaşım araçlarının Yenibosna'da hafif metro ile de ilişkilendirilmesini sağlayacak. Vatandaşlar özel araçları ve toplu taşım araçları ile geldikleri Yenibosna'dan, raylı sistemler ve toplu taşım araçları ile Topkapı, Aksaray, Beyazıt yönüne gidebilecek.

Toplu ulaşım araç duraklarının Yenibosna'ya taşınması projesinin Sayıştay tarafından onaylandığı kaydedildi.

Tarihi mezarlıklar onarılacak

Topkapı Şehir Parkı Projesi ile birlikte, kaldırılan tarihi mezarlıklar da yeniden oluşturulacak. Yerlerinden sökülerek depolara atılan tarihi mezar taşları eski yerlerine dikilecek. Eskiden Trakya Otogarı'nın bulunduğu alanın bir bölümünde tarihi mezarlık yeniden oluşturulacak. Böylece Türk sanat tarihi içinde çok zengin bir geleneğe sahip olan mezar taşları, bir açık hava müzesi niteliğindeki alanda yaşamaya devam edecek.

Kabristana giriş tesislerinde, hatıra eşya satan dükkanlar ve sebil bulunacak.

Girişten sonra sağ tarafta, bir havuzun ötesinde bir kitabe yer alacaktır. Mezarlığın içine de bir namazgah ve şadırvan yapılacak.

Trakya Otogarı'nın güneybatısında bugün mevcut bulunan eski kabristanın yerinde inşa edilmiş kaçak ve harap yapılar kaldırılarak, bu yöreler planlanacak, ıslah edilecek. Takkeci ve İlyaszade Camii çevresinde eskiden mevcut bulunan tarihi konut dokusu ihya edilecek.

Yıkım başladı

Öte yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesi "Topkapı Şehir Parkı Projesi" kapsamındaki yıkım çalışmalarına başladı. Topkapı'nın tarihi kimliğini koruma amacıyla yıkımına karar verilen Trakya Garı'ndaki 450 dükkan, direnişe rağmen birer ikişer yıkılıyor. Dükkan sahiplerinin direnişine karşı emniyet güçlerinin desteğiyle yıkımlar gerçekleştiriliyor.

Otogarların kurulduğu tarihlerde faaliyete başlayan ve çeşitli elektronik eşyalar, elektrikli ev aletleri, züccaciye ve tekstil ürünlerinin satıldığı dükkanlar Topkapı'da çirkin bir görüntü oluşturuyorlardı.

Yıkım çalışmaları sonucu dükkanların bulunduğu 200 dönümlük alanın tamamen boşaltılacağı bildirildi. 

Geçmişten bugüne Topkapı

1938 yılında hazırlanan imar planı, Topkapı bölgesinin 1950'li yıllara kadar korunmasını sağladı. 1950'li yıllarda çevre yolunun hizmete girmesi, Topkapı Organize Sanayi Bölgesi, Keresteciler Sitesi ve Yedikule civarında bir kısım sanayi tesisinin kurulması bölgedeki bozulmanın başlangıcı oldu.

Daha sonra burada işletmeye alınan Trakya ve Anadolu Otogar Tesisleri ile bu tesisler civarında çoğalan çarpık yapılar yörenin tamamen tahrip edilmesine yol açtı. Mimar Sinan'ın eseri olan İlyaszade Camii yıkıldı, 16. Yüzyıl'dan kalma Takkeci Camii çevre yoluyla ikiye bölünerek parçalandı.

Trakya ve Anadolu Otogarı'nın Esenler'deki yeni yerine taşınmasından sonra, Topkapı'ya tarihi ve kültürel kimliğinin yeniden kazandırılması düşünüldü. Trakya Otogarı'nın bulunduğu alanın bir bölümünün boşaltılmasından bu kısım park olarak düzenlendi. Eski Anadolu Otogarı bölümünde bulunan toplu taşım araçları duraklarının kaldırılması ve tramvay yolunun iki yanındaki dükkanların yıkılmasıyla 300 bin metrekarelik çok daha geniş bir alan şehir parkı olarak İstanbul'a kazandırılacak.

*
Projenin amaçları

* İstanbul'a, Türkiye'nin en büyük şehir parkını kazandırmak
* Tarihi yarımadaya gelen trafik baskısını azaltmak
* Trafik yoğunluğunu Yenibosna'ya aktarmak
* Bölgeyi tarihi kimliğine uygun hale getirmek
* Park alanındaki fonksiyonel binalarla kültür hizmetlerine imkan tanımak