Hukuk

DENETİM TARTIŞMASI BÜYÜYOR

İnşaatlara meslek odası vizesi kaldırıldı

Burhan Özfatura ile yedi meslek odasını karşıkarşıya getiren tartışma inşaat projeleri için meslek odası vizesinin zorunluluğunun kaldırılmasıyla başladı. Meslek odalarına göre bu kararın arkasında holdinglerin büyük projeleri için kontrol ücreti ödememek istememeleri yatıyor. Özfatura ise odaların iş üretmediğini, olumlu projelere karşı çıktıklarını savunuyor. İlçe başkanları içinde bu görüşü paylaşanların, karşı çıkanların varlığıyla tartışma daha da büyüyecek gibi görünüyor.

İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nin, inşaat projeleri için meslek odalarının vize zorunluluğunu kaldırma kararı alması, ortalığı karıştırdı. Meslek odaları temsilcileri, karara "siyasi" diye yorumluyorlar. İlçe belediye başkanlarının  farklı görüşlerle tartışmaya katılması ise olayın boyutlarının giderek tırmanacağını ortaya koyuyor. Karara göre bundan böyle inşaat projelerinde Makina Mühendisleri, Mimarlar, İnşaat Mühendisleri ve Elektrik Mühendisleri odalarından vize alınması gerekmeyecek.

Karar, İzmir'de çeşitli tartışmaları da beraberinde getirdi. Oda temsilcileri, yayınladıkları ortak deklarasyonda kararın sağlıksız kentleşmeye neden olacağını ve geri adım atmayacaklarını belirterek kararı "siyasi" olarak yorumladılar. İmar ve inşaat ruhsatlarıyla ilgili yetkileri elinde bulunduran ilçe belediyeleri de farklı görüşleri ortaya koyuyorlar.

Meslek odaları temsilcileri, daha önce Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin aynı yönde aldığı kararın, Çankaya Belediyesi tarafından açılan davayla Danıştay tarafından bozulduğunu hatırlatıyorlar. Karara büyük tepki gösteren meslek odaları temsilcileri, "Kararın arkasında İzmir Ticaret Odası ve Güçbirliği Holding'in son dönemlerde yürürlüğe koydukları büyük iş merkezleri projeleri için meslek odalarına kontrol ücreti ödemek istememeleri yatıyor. Bir diğer neden ise, meslek odalarının metro ve Kordon projelerinde yaptığı muhalefetin intikamı alınmak isteniyor" diye konuşuyorlar.

Deklarasyon yayınlandı

İzmir'deki yedi oda temsilcisinin imzasını taşıyan deklarasyonda yer verilen görüşler ise şöyle:

"Mesleki denetim, yasal, çağdaş, teknik ve zorunlu bir uygulamadır. Büyükşehir Belediyesi'nin yetkisinde değildir. 30 yıldır sürdürülen Mesleki Denetim Uygulaması, plan ve projelerin yeterli bilimsel ve teknik düzeyi taşıyıp taşımadığını, yasa ve yönetmelikler ile standartlara uygunluğunu, yetkili mimar, mühendis ve plancı tarafından yapılıp yapılmadığını inceliyor. Ayrıca yapıların güvenli, sağlam, kullanışlı, kente ve yapıldığı çevreye uyumlu, ekonomik olup olmadığı denetleniyor. Üstelik Anayasa'nın 135. maddesine göre kurulmuş kamu kurumu niteliğindeki meslek odalarının yasal görevlerini yerine getiriyor. Mesleki denetimi istememek için gerekçe gösterilen odaların fazla harç aldığı iddiası doğru değil. Toplam inşaat maliyetinin 10 binde 2.5 oranı esas tutuluyor. Karardan bazı yap-satçı müteahhit çevreleri ile maksimum kar etmek isteyen, kişisel çıkarlarını, toplum çıkarlarına tercih eden gruplar yararlanır. Karar, sağlıksız ve plansız bir kentleşmeye neden olur."

Başkanlar ikiye bölündü

Meslek odalarının bu kadar büyük tepki göstermesinin nedenini İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Burhan Özfatura, "gelir kaybına uğramaları"na bağlıyor. Özfatura, "İzmir'de bir Şehir Plancıları Odası var. Örneğin, buradaki kardeşim ne iş yapar? Ben bilmiyorum. Bugüne kadar hangi projeyi önümüze getirdi de, biz karşı çıktık. Bu kent için hangi güzelliği ortaya koydu? Bilen varsa ortaya çıksın. Onların tek bildiği, her olumlu projeye muhalefet etmek" diye konuşuyor.

Konak Belediye Başkanı Ahmet Sarışın ise kararın son derece sakıncalı olduğunu belirterek, "Ben de İnşaat Mühendisleri Odası üyesiyim. Sağlıklı kentleşme ancak oda yönetimlerinin desteğiyle olur. Bu uygulama teknik adamları, rant için inşaat yapan başka mesleklerdeki insanların elinden kurtarmıştı" diyor.

Bornova Belediye Başkanı Aysel Bayraktar, kontrollerde işbirliği yapmanın önemli olacağına inandığını belirtiyor. Bayraktar, karar alınmadan önce meslek odaları temsilcileriyle görüşülmesi gerektiğini ifade ediyor.

Güzelbahçe Belediye Başkanı Hülya Yarbuz ise alınan kararın doğru olduğunu savunarak, şunları söylüyor:

"Resmi kurumlarda bu şart aranmazken, vatandaşın sırtına yük bindirmenin haksızlık olduğunu düşünüyorum. Vatandaşın sırtından odaların zengin olmasının önüne geçildi. Karara uymak zorundayız."

Karşıyaka Belediye Başkan Vekili Sezgin Çubukçu, alınan karara uyacaklarını söylüyor. Çiğli Belediye Başkanı Galip Öztürk de, odaların vizelerinin vatandaşları ürküttüğünü belirtiyor. Buca Belediye Başkanı Cemil Şeboy ile Narlıdere Belediye Başkanı Mustafa Karahan da kararı yanlış bulduklarını ifade ediyorlar.

*
Karara büyük tepki

İzmir'deki meslek odaları temsilcileri karara büyük tepki göstererek, şu görüşleri savundular:

Makina Mühendisleri Odası Şube Sekreteri Kazım Umdular, mesleki denetimin kaldırılmasının kaygı verici olduğunu belirtiyor ve "Ülke ve toplum çıkarı açısından zorunlu olan denetimin ortadan kalkması facialara neden olur. Yerel yöneticiler duyarlı olmak zorunda" diye ekliyor.

İnşaat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Mehmet Karcı, güncel çıkarlar için alınan bu kararın büyük zararlara gebe olacağını düşünesinde. Karcı, "Bu protokollere isteyerek imza atan belediye başkanları, bazı vurdumduymazların sıkıştırmasıyla karşı karşıya" diyor.

Elektrik Mühendisleri Odası Şube Başkanı Sedat Gülşen de, bu kararla denetimsiz yapıların daha da denetimsiz hale geleceğini savunarak, "Denetimsizlikten kaynaklanan can ve mal kayıplarında artış yaşanacaktır" diye konuşuyor.